Gminny Ośrodek Kultury

Gminny Ośrodek Kultury

Gać 275A, 37-207 Gać

Tel. 16 641 14 29 wew. 39

Historia  Gminnego Ośrodka Kultury w Gaci.

        Społeczna działalność kulturalna mieszkańców Gaci sięga lat osiemdziesiątych XIX wieku. Bogactwo tradycji i miejscowego folkloru było inspiracją do  prowadzenia różnych form działalności  w zakresie czytelnictwa, śpiewu, muzyki, teatru, i tańca.

Działalność ta napotykała od lat na wiele trudności m. in. braku odpowiedniej bazy lokalowej.

        Inicjatywę budowy Wiejskiego Domu Kultury podjęto w formie uchwały na zebraniu wiejskim w dniu 30 sierpnia 1958 roku. Zdeklarowane zostały zarówno czyny społeczne mieszkańców jak też wsparcie i pomoc finansowa organizacji i instytucji.

Powołany został pierwszy Społeczny Komitet Budowy, w którego skład weszli:

1. Józef Bemben s. Jana i Kunegundy - przewodniczący,

2. Tadeusz Bemben,

3. Jan Jakielaszek,

4. Eugeniusz Kuźniar,

5. Franciszek Dzień,

6. Franciszek Fołta,

7. Władysław Fołta,

8. Kazimierz Brożbar,

9. Piotr Brożbar,

10. Stanisław Zając,

11. Zofia Kuźniar,

12. Bronisław Machaj,

13. Jan Szlęk.

Inne źródła podają, że Społeczny Komitet Budowy tworzyły takie osoby jak:

1. Stanisław Inglot zam. Gać,
2. Józef Szewczyk zam. Białoboki,
3. Franciszek Fołta zam. Gać,
4. Józef Dzień s. Wojciecha zam. Gać,
5. Kazimierz Machniak zam. Gać,
6. Aleksander Machniak s. Władysława i Heleny zam. Gać,
7. Edward Puszkarz zam. Białoboki,
8. Józef Superson zam. Gać,
9. Julian Dudek zam. Gać,
10. Jan Jakielaszek zam. Gać,
11. Marcin Fołta zam. Gać,
12. Józef Wierzbiński zam. Gać,
13. Józef Lenar zam. Gać,
14. Eugeniusz Kuźniar zam. Gać,
15. Antoni Fołta zam. Gać.

Składy osobowe komitetów budowy zmieniały się w okresie 9 lat trwania budowy, były także różne propozycje lokalizacji obiektu. Ostatecznie zgromadzono zakupione materiały budowlane na obecnym placu z myślą o rozpoczęciu budowy. Na uwagę zasługuje fakt, że lokalizacja obiektu w samym centrum wsi i przy drodze głównej była głównym i najważniejszym argumentem, miejsce to jednak było usytuowane obok dawnego koryta rzeki  Markówki. Teren ten był jednak grząski, podmokły, osuwisty, a problemy techniczne pojawiły się z chwilą rozpoczęcia wykopów pod fundamenty budynku. Warstwy smyczy, szuwarów wodnych wskazywały, że dawniej na tym terenie mogły znajdować się mokradła. Przy wylewaniu fundamentów zużyto bardzo duże ilości stali zbrojeniowej i betonu.

Rozpoczęta w dniu 20 sierpnia 1960 r.  budowa o ogólnej wartości 3 mln zł przy dofinansowaniu ze strony rad narodowych w wysokości 900 tys. złotych oraz dotacji Centralnej Rady Związków Zawodowych 700 tys. zł i Zarządu Głównego Związków Zawodowych Pracowników Handlu i Spółdzielczości 200 tys. zł. Budowę zakończono pomyślnie a uroczystego otwarcia dokonano 27 grudnia 1969 r., uroczystość połączona była z obchodami Jubileuszu 40-to lecia działalności Zespołu Pieśni i Tańca. Honorowy patronat w uroczystości sprawował Roman Polakiewicz Przewodniczący ZG ZZPHiS. Na tablicy intencyjnej umieszczonej na ścianie u wejścia do budynku upamiętniającej oddanie obiektu do użytku oprócz wymienionych fundatorów m.in. widnieje cytat „co z serca idzie do serca trafi”. Projektantem tablicy był profesor Akademii  Sztuk Pięknych w Krakowie Paul Wojtyna, który m.in. projektował i współtworzył pomnik ku czci poległych podczas pacyfikacji wsi Gać.

W 1970 r. Dom Kultury rozpoczął działalność pod nazwą Gromadzki Ośrodek Kultury. Pierwszym kierownikiem był Wiesław Machniak następnie Helena Zając.

W dniu 15 grudnia 1973 r. na mocy Zarządzenia Nr 3/73 ówczesnego Naczelnika Gminy w Gaci Franciszka Szylara został utworzony Gminy Ośrodek Kultury w Gaci.

1 stycznia 1975 r. na Dyrektora GOK powołano Stanisława Tuleję, który kierował instytucją do roku 1991. Prowadzenie działalności kulturalnej w tym czasie skupiało się głównie na funkcjonowaniu Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca i Kapeli Ludowej „GACOKI”, prowadzono działalność kina stałego pod nazwą "HALKA", które wcześniej było w Domu Strażaka. Kino funkcjonowało do roku 1990.

Od września 1983 r. do czerwca 1991 r. w budynku GOK na sali małej funkcjonował Oddział Przedszkolny z powodu remontu jego siedziby tj. budynku starej szkoły.   Pomimo ograniczenia bazy lokalowej organizowano imprezy doraźne z udziałem zespołów zarówno amatorskich jak też estrad zawodowych. Tradycyjnie, co trzy lata występowały gościnnie zespoły polonijne biorące udział w Światowym Festiwalu Zespołów Polonijnych w Rzeszowie. Organizowano tradycyjne dożynki wiejskie, gminne oraz inne imprezy o charakterze kulturalno-rozrywkowym takie jak: festyny z okazji święta ludowego, zabawy, wieczorki taneczne, spotkania towarzyskie, prelekcje. Motorem napędowym większości imprez kulturalnych była m.in. silnie działająca organizacja ZMW „WICI”.  W 1984 r. w GOK zatrudniona została druga osoba Pani Lucyna Kuryło na stanowisku instruktora kulturalno-oświatowego. Działalność GOK systematycznie poszerzano o nowe stałe formy takie jak m.in. praca z dziećmi i młodzieżą w zakresie tańca ludowego, rękodzieła artystycznego, wystaw artystycznych i okolicznościowych.

W 1996 r. pracę w GOK rozpoczął Ryszard Hanejko wówczas, jako instruktor muzyczny, który od 1991 r. kieruje tą instytucją do chwili obecnej. Oprócz zajęć muzycznych z dziećmi i młodzieżą wyraźnie wzbogacono i urozmaicono działalność Kapeli Ludowej "GACOKI". Przykładem tego są coraz liczniejsze występy kapeli na konkursach, przeglądach i festiwalach, nagrania audio na kasetach, płytach CD oraz nagrania w radio i TV Rzeszów. Do roku 1989 w budynku GOK działalność prowadził Klub Rolnika pod patronatem GS „SCH” w Gaci.

Po zmianach ustrojowo-gospodarczych w Polsce po roku 1989 wszystkie dziedziny życia i działalności w tym też kultury ulegały transformacji. Szczególne znaczenie miało to, że zmieniły się sposoby finansowania ośrodków i instytucji kultury, które dotychczas podlegały pod Ministerstwo Kultury i dotowane były centralnie.

Od 1 kwietnia 2002 r. Uchwałą Nr 171/XXVII Rady Gminy w Gaci nadano nowy statut na podstawie, którego GOK stał się samodzielną instytucją kultury.

Formy i zakres prowadzenia i organizowania działalności kulturalnej w GOK jest wielokierunkowy. Od 1990 r. do 2008 r. organizowano dyskoteki młodzieżowe, z których dochód przeznaczano na działalność statutową. Powstawały młodzieżowe zespoły tańca klasycznego i nowoczesnego takie jak:

- GWIAZDECZKI – 1996 r.

- UNITED - 2001 – 2002 r.

- SEKSTET - 2001 – 2002 r.

- Młodzieżowa Grupa Tańca Break Dance – 2005 – 2013 r.

Doraźnie wystawiane były spektakle teatralne przedstawiające Misteria Męki Pańskiej, tradycyjne Jasełka i inne sztuki. Grupę teatralną tworzyli społecznicy, dzieci, młodzież oraz dorośli w średnim i starszym wieku. Duże zaangażowanie w działalność grupy teatralnej przejawiał Ksiądz Prałat Stanisław Biegaj. Do chwili obecnej prowadzone są stałe formy działalności w następujących zespołach:

- Regionalny Zespół Pieśni  i Tańca „GACOKI”,

- Kapela Ludowa „GACOKI”,

- Zespół Śpiewaczo Obrzędowy "BIAŁOBOCZAKI", działający od 1983 r.,

- Dziewczęca Grupa Rytmiczna „MAŻORETKI”, istniejąca od lipca 2001r.,

- Zespół Śpiewaczy „GACANKI”, który powstał w 2007r.,

- Zespół Śpiewaczy „Dębowianie”, który powstał w 2010 r.,

- Zespół Śpiewaczy „Woliczanki”, który powstał w 2014 r.,

- Zespół Śpiewaczy Domu Dziennego „Senior – Wigor”, działający od 2016r.

Od maja 2008r. w każdy piątek odbywają się w GOK próby Orkiestry Dętej.

Gminny Ośrodek Kultury od 2013 r. prowadzi działalność świetlic na terenie Gminy Gać, które mieszczą się w miejscowościach: Białoboki, Dębów, Mikulice, Ostrów i Wolica.

Obecna działalność GOK to kilkadziesiąt przedsięwzięć kulturalnych rocznie o zasięgu gminnym, jak również regionalnym, a nawet międzynarodowym. Przykładem imprez o zasięgu gminnym są organizowane corocznie Przeglądy Kolęd i Pastorałek, Przeglądy Pieśni Patriotyczno-Religijnej, obchody rocznic państwowych, jak też rocznic istnienia organizacji społecznych z terenu gminy.

Od 2007 roku corocznie na skalę regionalną organizowany jest  Regionalny Przegląd Zespołów Tańca Ludowego "Gacok", a od 2011 r. GOK Gać jest współorganizatorem Festynu Ekologicznego na Gackiej Górce.

Imprezy międzynarodowe to udział kapeli w Spotkaniach Rodzin Muzykujących w Zgorzelcu - Gorltz, występy zespołów polonijnych w GOK.

Gminny Ośrodek Kultury w Gaci współpracuje m. in. z Ochotniczymi Strażami Pożarnymi, Kołami Gospodyń Wiejskich, szkołami, Biblioteką Publiczną Gminy Gać. Na szczeblu ponadlokalnym współpracujemy z Centrum Kulturalnym w Przemyślu, Wojewódzkim Domem Kultury w Rzeszowie oraz domami i ośrodkami kultury z terenu województwa i kraju.

Opisana historia powstania GOK zawiera podstawowe informacje na ten temat ze względu na małą ilość posiadanych materiałów źródłowych od momentu budowy do roku 1991. Po roku 1991 prowadzone są szczegółowe kroniki i sprawozdania z działalności GOK, które znajdują się w instytucji.  

ZAPRASZAMY NA NASZĄ STRONĘ NA FACEBOOKU: https://www.facebook.com/gokgac/